Broedvogels in Van Oordt's Mersken

Gebied en terreintypen

De Dulf

Van Oordt's Mersken (441 ha) is in eigendom en beheer van Staatsbosbeheer regio Fryslân. Het gebied strekt zich uit over de midden- en benedenloop van de oude beek de Boorn, tevens de noordgrens van het onderzoeksgebied. Het oostelijk deel, vanaf de Sweachster Wei, is meest met loofbos bedekt. Naar het westen toe krijgt het landschap een opener, door grasland overheerst karakter. Dwars hier doorheen loopt de snelweg A7. Noordelijk van de Boorn liggen de relatienotagebieden Rome en Simmerpolder en het beheersgebied Koarte Fennen. Van oost naar west is in de volgende deelgebieden naar broedvogels gekeken (figuur 1): Terwispeler Grootschar (35 ha) Hege Geasten (36 ha), Mersken (85 ha), Bouwerspolder (75 ha), Smelle Warren (55 ha) en Dulf (144 ha). Figuur 2 geeft de terreintypen weer, globaal naar de huidige situatie.

Grasland (± 379 hectare)

Driekwart van Van Oordt's Mersken bestaat uit halfnatuurlijke graslanden. Het merendeel hiervan is hooiland met als kenmerkende vegetatie dotterbloem. Om diverse vogels een goede kans te bieden op positief broedsucces wordt na 15 juni gemaaid. Op verschraalde percelen in de Mersken, Smelle Warren en Dulf komen zeldzame vegetaties van blauwgrasland voor. Beweid en bemest, soortenarm grasland ligt in de Dulf en Bouwerspolder. In de oostelijke gebiedshelft heerst nog een vrij sterke kwel, maar westwaarts zwakt deze af en is op veel plaatsen verdwenen. Gemiddelde grondwaterstanden in het voorjaar variëren van 25 tot 35 centimeter onder het maaiveld. De peilen zakken soms weg tot meer dan een meter minus maaiveld (Jongeneel 1995), vanwege forse ontwatering in de omliggende veenpolders. In de Mersken, Smelle Warren en Dulf, treden nog regelmatig winterinundaties op.

Bos en struwelen (± 26 hectare)

Oud (loof)bos, met vooral eik, is te vinden op de zandruggen in de Hege Geasten en Terwispeler Grootschar. Aan de oostkant van het bos liggen singels en struwelen met eik, els, es, meidoorn en wilg. De voormalige heide in Terwispel Grootschar is grotendeels verbost met grove den, afgewisseld door eik, berk en gagel. Momenteel zijn er nog een paar kleine, recentelijk geplagde heideveldjes. Voornoemd gebied wordt binnen een afrastering jaarrond met koeien begraasd. Qua bos herbergt de Smelle Warren verder nog een restant elzenbroek en groeien langs de oever van de Boorn verspreide bomen- en struwelen.

Open water (± 27 hectare)

Open water komt vooral op naam van de Boorn, die zijn meanderende loop grotendeels heeft behouden. De stroomsnelheid is echter gering. Naar het westen toe is de beek plaatselijk afgedamd en versmald, waardoor verlanding dreigt. Via Schipsloot staat de Boorn in verbinding met de Nieuwe Vaart. In Terwispeler Grootschar liggen in de bosrand een paar dobben. In de noordelijke helft van Bouwerspolder is in 1999 een waterbuffer aangelegd, waarbij 12 hectare grasland is omgevormd tot open water. Hoofddoel van de ingreep is tegengaan van verdroging en wegzijging van kwelrijk grondwater vanuit de Mersken. Daarnaast vormt de nieuwe plas een slaap- en foerageerplaats voor watervogels en steltlopers.

Bron: Gea Fleacht